Şahıs Şirketi Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları

Şahıs Şirketi Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Ülkemizde şirket kurmanın birçok farklı yolu bulunmaktadır. Sektörün gereksinimlerinin karşılanmasının yanı sıra farklı ekonomik ihtiyaçlara da cevap verilebilmesi için bu yola girilmiştir. Şirket kurmanın yollarından birisi de şahıs şirketleri olmaktadır.

Şahıs Şirketi Nedir?

Şahıs şirketleri belli sayıda kişilerin ortak menfaatleri çerçevesinde kurulmaktadır. Bunun yanında sorumluluklar şahsi olarak alınmaktadır. Tek kişi tarafından da kurulabilen şahıs şirketleri ortaklıklar ile de kurulabilmektedir. Diğer şirket türlerinden farklı olarak ortaklar gerçek kişiler olmaktadır. Bu sebeple de şirketler ile ilgili borçlardan varlıkları ile sorumlu olurlar.

Türk Ticaret Kanunu’na göre şahıs şirketleri üçe ayrılmaktadır. Bu türlerinin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Adi şirket

• Adi komandit şirket

• Kolektif şirket

Şirket türünün adi şirket olması durumunda gerçek kişi ile kurulma zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak adi komandit şirketlerde ortaklardan birinin tüzel kişilik olması mümkündür.

Diğer Şirket Türleriyle Karşılaştırma

Şirket türleri genel olarak şahıs ve limited şirket olarak ikiye ayrılmaktadır. Her iki şirket türü arasındaki temel farklar ise şunlar olmaktadır.

Sorumluluk

Şahıs şirketlerinde, işletmenin tüm hukuki süreçlerinden ve sonuçlarından şirket sahipleri sorumlu olurken, limited şirketlerdeki sorumluluk ortakların sermaye payları ile doğru orantılı olmaktadır. Bu sebeple de ortakların şahsi mal varlıkları şirketin borçları karşılığında kullanılamaz. Ancak şahıs şirketlerinde işletmelerin borçlarının karşılanması için şirket sahiplerinin özel varlıklarına başvurulabilir.

Sermaye ve ortak sayısı

Sermaye gereksinimlerinin daha düşük olmasından dolayı şahıs şirketleri bir kişi tarafından kurulup yönetilebilmektedir. Limited şirketlerde ise sermaye değeri yüksek olduğu için kurulabilmesi için en az 2 ortağın bulunması gerekmektedir. Limited şirketin bir alt türü olan anonim şirketlerde ise ortak sayısı çok daha yüksek olmaktadır.

Yönetim ve karar alma

Şahıs şirketlerinde karar alma ve yönetme direkt olarak işletme sahipleri tarafından yapılmaktadır. Ancak limited şirketlerde farklı birimler bulunmaktadır. Bu sebeple de kararlar genel kurul gibi birimler tarafından alınmaktadır. Bu durum karar alma süreçlerinin daha karmaşık hale gelmesine neden olmaktadır.

Muhasebe ve denetim

Şahıs şirketlerin muhasebe kayıtları limited şirketlere göre daha basit olmakla birlikte daha az denetime tabi tutulurlar. Limited şirketlerin ise karışık muhasebe gereksinimleri bulunduğu için düzenli denetime tabidirler.

Şeffaflık ve gizlilik

Şahıs şirketlerinde işletme sahipleri gizlilikten daha fazla yararlanabilmektedir. Ancak limited şirketlerde şeffaflık esastır. Bu sebeple de daha fazla belge sunma zorunlulukları bulunmaktadır. Ayrıca ortakların şirketle ilgili tüm bilgilere daha fazla ulaşma imkânı bulunur.

Şahıs Şirketi Kurmanın Avantajları

Şahıs şirketlerinin sıklıkla tercih edilmesinin temel sebebi limited şirketlere göre düşük sermayeli projeler için birçok farklı imkân sunmasıdır. Şahıs şirketlerinin sahip olduğu avantajların içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Kolay Kurulum

Şahıs şirketlerinin en önemli avantajı limited şirketlere oranla daha pratik şekilde kurulabilmeleri ve işletilebilmeleridir. Bu sebeple de 2 iş günü içerisinde kurulması mümkün olmaktadır. Bunun yanında kapanış işlemlerinin yapılabilmesi için ise 1 iş günü yeterli olmaktadır.

Şahıs şirketlerinin işlemesi de kurulmaları kadar kolay olmaktadır. Özellikle karar alma süreçleri hızlı ve pratik bir şekilde işler. Bunun yanında adres değişikliği gibi büyük işlemlerinde kısa süre içerisinde yapılması mümkündür.

Düşük Maliyet

Şahıs şirketlerinin kurulum aşamasında sahip olduğu maliyetler limited şirketlerinin üçte biri kadar olmaktadır. Bu sebeple de daha az maliyet ile kurulabilmeleri mümkün olmaktadır. Bunun yanında basit muhasebe süreçlerine sahip olmalarından dolayı muhasebe maliyetleri de son derece uygundur.

Hızlı Karar Alma Süreci

Şahıs şirketlerinde yönetim kurulunun bulunması zorunlu değildir. Bu sebeple de karar alma süreçlerinin hızlı bir şekilde işlemesi mümkündür. Karar alma süreçlerinin hızlı olması ise fırsatların daha hızlı değerlendirilmesine yardım ederken aynı zamanda risklerden daha hızlı bir şekilde sakınılmasına yardımcı olmaktadır.

Vergi Avantajları

Şahıs şirketlerinin sağlamış olduğu faydalardan birisi de vergilerdir. Şahıs şirketlerinin vergilendirilmesi diğer şirket türlerine oranla daha basit yapıda olmaktadır. Bunun yanında daha az vergi ödeyerek maliyetlerinin ciddi olarak düşürülmesi mümkün olmaktadır.

Ayrıca şahıs şirketlerinde işletme sahiplerinin şahsi gelir beyannamelerinde işletme giderlerinin düşülme imkânı da bulunmaktadır. Bu sayede daha az gelir vergisi ödenmesi mümkün olmaktadır.

Bu vergi avantajlarının yanı sıra vergilendirilmesinde kademe sisteminin bulunması sayesinde elde edilen gelire oranlanmış vergilerin ödenmesi mümkün olmaktadır.

Şahıs Şirketi Kurmanın Dezavantajları

Şahıs şirketlerinin işletme sahiplerine birçok avantaj sağlamasının yanı sıra sahip olduğu özelliklerinden dolayı bazı dezavantajları da içerisinde bulundurmaktadır. Bu dezavantajlarının içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Sınırsız Sorumluluk

Şahıs şirketlerinin sahip olduğu en önemli dezavantaj, işletme sahiplerinin sınırsız sorumluluğunun bulunmasıdır. Bu sebeple de işletmedeki tüm hukuki sonuçlardan tamamen etkilenirler. Örneğin işletmenin ifa edilmeyen borcunun karşılanması için şirket sahibinin özel otomobiline ipotek işlemi uygulanabilir.

Finansman Zorlukları

Şahıs şirketi kurmanın getirmiş olduğu bir diğer dezavantaj ise bankalar nezdinde daha az prestijli olmalarıdır. Bu sebeple de finansman zorluğu yaşamaları halinde kredi gibi imkanlardan yararlanmaları daha zorlu olabilmektedir. Bunun yanında şahıs şirketlerinin kurumsallaşması da son derece zorlu olmaktadır.

İş Yükü ve Riskler

Şahıs şirketlerinde yönetim kurulu gibi organların bulunmamasından dolayı işletme sahiplerinin iş yükleri yüksektir. Alınacak tüm kararlarda etkin olarak rol oynamaların yanı sıra uzmanlıkları alanında olmayan birçok süreç için de eylemde bulunmaları ve karar vermeleri gerekmektedir. Bu durum riskin artmasına neden olmaktadır.

Şahıs Şirketi Kuruluş Süreci

Şahıs şirketlerinin kurulması son derece kolay ve hızlıdır. Şahıs şirketinin kurulabilmesi için gerekli evrakların hazırlanmasından sonra kişiler kendileri ya da vekalet eden muhasebecileri bölgede bulunan vergi müdürlüğüne başvurmaları yeterli olmaktadır. Bunun yanında başvuruların e-devlet üzerinden de yapılması mümkün olmaktadır.

Gerekli Belgeler

Şahıs şirketlerinin kurulması için gerekli olan belgeler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Başvuru formu

• İkametgâh belgesi

• Kira sözleşmesi

• Noter onaylı imza beyannamesi

• Nüfus cüzdanı sureti

Adım Adım Kuruluş

Şahıs şirketinin kurulması için vergi dairesinden şahsen başvuru yapılacağı durumlarda işletme sahibinin işyerini açacağı gayrimenkulün tapusu ya da kira sözleşmesi ile giderek işe başlama bildirimini doldurması gerekmektedir.

İşletme sahibine yoklama tarihini bildiren bir SMS iletilir. Bu tarihte görevliler bildirilen adrese gelerek evrakların yanı sıra iş yerini kontrol ederler.

Başvurunun mali müşavir aracılığı ile yapılması durumunda yukarıda belirtilen işlemleri işletme sahibinin yerine vekalet verilen mali müşavir gerçekleştirir.

Şahsın ya da mali müşavirin başvuru işlemlerini e- devlet üzerinden gerçekleştireceği durumlarda ise şu adımları takip etmesi gerekmektedir.

• Öncelikle İnteraktif Vergi Dairesi’ne giriş yapılması gerekmektedir.

• Sisteme girilmesinin ardından sırasıyla işlemler, sicil bildirimleri ve işe başlama bildirimlerine tıklanması gerekir.

• Son aşamada açılan ekrandaki adımların eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi gerekmektedir.

E- devlet üzerinden yapılan bildirimlerde son sayfada istenen adımların içerisinde öncelikli olarak şu bilgiler istenmektedir.

• Faaliyetin gerçekleşeceği adres

• Kayıt yapılacak vergi dairesi

• Faaliyet kodu

• Şirketin fiziksel bir adresinin bulunmadığı durumlarda ev adresi ya da kiralanan sanal ofisin adresi girilebilir.

Başvurunun ikinci adımında ise istenen bilgiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• İşçi bulunup bulunmayacağı

• İş yerinin kira olup olmadığı

• Stopaja tabi olunması durumunda vergi dönemleri

Üçüncü aşamada ise vergilendirme usulünün seçilmesi gerekmektedir. Dördüncü aşamada ise işe başlama tarihinin girilmesi gerekmektedir. Bildirimin işin başlamasından sonraki 10 gün içerisinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu süre içerisinde yapılmaması halinde ise 1. Derece usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.

Son aşamada ise şahsın e- tebligat bilgilendirme isteyip istemediği sorulmaktadır. Ayrıca şahsın telefon ve mail bilgilerini de girmesi gerekmektedir. Online başvurunun tamamlanmasından sonraki birkaç gün içerisinde yoklama tarihini bildiren SMS gönderilmektedir. Denetlemenin olumlu sonuçlanmasının ardından şahıs şirketi kurulmuş olur.

Şahıs Şirketi İçin Vergi ve Muhasebe

Şahıs şirketlerinde vergilendirme gelir oranına göre yapılmaktadır. Bu sebeple de gelirin artması ile birlikte ödenmesi gereken vergi miktarı da artış göstermektedir. Bunun yanında şahıs şirketlerinde muhasebeci ya da mali müşavir bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak düzenli olarak verilmesi gereken beyannamelerin atlanmaması ve vergilerin düzenli bir şekilde ödenebilmesi için muhasebe kayıtlarının düzenli bir şekilde tutulması gerekmektedir.

Vergi Yükümlülükleri

Şahıs şirketi kurmadan önce şirketin aylık giderlerinin bilinmesi ve bu giderlere uygun finansal planlamanın yapılması son derece önemlidir. Şahıs şirketlerinin aylık rutin giderleri içerisinde ise ilk sırayı vergi ödemeleri almaktadır.

Şahıs şirketlerinin ödemeleri gereken başlıca vergi türü damga vergisidir. Şirketin herhangi bir geliri ya da gideri bulunmasa dahi ödenmesi gereken bazı vergiler bulunmaktadır. Bu vergilerin başında her ay düzenli olarak ödenmesi gereken Katma Değer Vergisi bulunmaktadır.

Şirketlerin düzenli olarak ödemesi gereken bir diğer vergi türü ise Geçici Gelir Vergisidir. Bu vergi şirketin herhangi bir geliri ya da gideri olmasa bile yıl içerisinde 3 kez ödenmesi gereken bir vergi türüdür.

Diğer vergi türlerine bakıldığında ödeme konusunda daha esnek olan muhtasar beyannamesi için ödenen damga vergisidir. Şirkette çalışan sayısının 10 kişinin altında olması durumunda bu verginin her ay ödenmesi gerekmemektedir.

Bunların yanında geliri bulunan şahıs şirketlerinin her yıl gelirlerine oranlanarak hesaplanan gelir vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Yıllık gelir vergisinin limitleri ve oranları ise yıllık olarak düzenlenerek resmî gazetede yayınlanmaktadır.

Muhasebe İşlemleri

Şahıs şirketlerinin bünyelerinde muhasebeci bulundurmaları ya da mali müşavir ile çalışmaları zorunluluk değildir. Ancak vergilerini düzenli olarak ödemekle yükümlüdür. Bunun için de vergilerin düzenli olarak takip edilmesi, gelir ve giderlerin düzenli bir şekilde tutulması gerekmektedir. Bunun için de şahıs işletmeleri genellikle muhasebe programlarından ya da ön muhasebe tutabilen çalışanlardan faydalanmaktadır. Bunun yanında mali müşavir ile çalışarak vergi ödemelerinin zamanında yapılması sağlanabilir.

Finansal Planlama

Şahıs şirketlerinin gelirleri diğer şirket türlerine oranla daha düşük olmakla birlikte operasyonları da daha kısıtlı olmaktadır. Ancak şirketin başarılı bir şekilde ilerlemesi için şahıs şirketlerinin de düzenli olarak finansal planlama ve raporlama süreçlerini işletmeleri önerilmektedir. Finansal planlama ile öngörülen süre içerisinde şirketin alacağı konum belirlenebilirken, raporlama ile planların ne kadar başarılı olduğu ve değiştirilmesi gereken noktaların belirlenmesi mümkün olmaktadır.

Şahıs Şirketi Kurarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Şahıs şirketlerinin kurulması son derece kolay olması birçok yanılgıyı da beraberinde getirmektedir. Her ne kadar sermayeleri kısıtlı şirket türleri içerisinde yer alsalar da şahıs şirketlerinin kurucuları şirketin tüm yaptığı eylemlerden tamamen sorumlu olması sebebi ile planlamanın dikkatli bir şekilde yapılması gerekmektedir.

İş Planı Hazırlama

İlk aşamada iş planının hazırlanması, kurulacak işin tüm yönlerinin planlanmasını sağlamaktadır. İş fikrinin sahip olduğu avantaj ve dezavantajların belirlenmesini sağlayan iş planları aynı zamanda iş fikrinin güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesini de sağlamaktadır. Bu sayede işin geliştirilmesi gereken noktalar belirlenirken aynı zamanda rekabetçilerden öne çıkılacak noktaların da belirlenmesi mümkün olmaktadır.

İş planının ayrıntılı bir şekilde hazırlanmasının şirket sahiplerine sağlayacağı bir diğer avantaj ise şirket sahiplerinin önlerini görmelerini sağlamasıdır. İş planı ile kısa, orta ve uzun vadede şirketin alacağı konum belirlenmektedir.

Risk Yönetimi

İş planı ile olası risklerin belirlenmesinin ardından risklerin gerçekleşmesi ihtimalinin en aza indirilmesi için gerekli planlamaların yapılması gerekmektedir. Bunun yanında her iş fikrinde bazı risklerin gerçekleşmesi kesindir. Planlanan ya da planlanmayan risklerin gerçekleşmesi halinde uygulanacak stratejilerin belirlenmesi şahıs şirketlerinin olumsuz durumlardan daha hızlı ve verimli bir şekilde çıkış yolu bulmasını sağlamaktadır.

Profesyonel Danışmanlık Almanın Önemi

Şahıs şirketi kurarken en önemli noktalardan birisi de profesyonel danışmanlığın alınmasıdır. Kurucu kişi işi ile ilgili tüm teknik ayrıntılara sahip olsa dahi şirket kurma ve işletme aşamasında sadece iş ile ilgili teknik bilgiler yeterli olmamaktadır. Bunun yanında işletme bilgisi de gerekli olmaktadır. Bu noktadaki yetersizlikler iş mükemmel yapılsa dahi şirketlerin zarar görmesine neden olmaktadır. Bu sebeple de profesyonel danışmanlık hizmetleri sıklıkla önerilmektedir.